Afbeelding
Verhaal
13 maart 2021
'Jonge mensen in Haïti zijn hongerig naar verandering’
Na een eerdere succesvolle pilot draait sinds oktober 2020 een afvalmanagement programma in Carrefour, een achtergesteld gebied vlakbij hoofdstad Port-au-Prince, Haïti. Marc Romyr Antoine is landendirecteur van Tearfund Haiti en vertelt waarom hij zo enthousiast is over dit programma.
Wat houdt het afvalprogramma in?
‘In samenwerking met verschillende organisaties hebben we een start-up opgezet, geleid door jonge mensen, die afval ophalen, waar mogelijk recyclen en voorlichting geven over afval en milieu. Ook wordt er samengewerkt met de lokale en nationale overheid van Haïti om hen aan te zetten tot een verandering in de omgang met afval en het milieu.’
Je ziet nu al de resultaten: het is schoner op de straten, er is minder luchtvervuiling en de mensen zijn blij met de werkgelegenheid.
Waarom zijn jullie juist in Carrefour begonnen met de afvaldienst?
‘Carrefour is een wat geïsoleerd en achtergebleven gebied dichtbij de hoofdstad Port-au-Prince. Er wonen 500.000 mensen die samen dagelijks 250.000 kilo afval produceren, waarvan ten minste 5% bestaat uit plastic afval. Bijna niks van deze enorme afvalberg wordt opgehaald of gerecycled. Carrefour ligt direct aan de oceaan en heeft regelmatig te maken met overstromingen. Er is weinig hulp van de lokale overheid, de werkeloosheid is erg hoog en het afvalprobleem is groot. De kleine lokale initiatieven om afval op te halen, werkte niet goed, omdat het wel bij mensen thuis werd opgehaald, maar vervolgens ergens anders werd gedumpt.’
Afval is niet alleen een praktisch probleem, maar ook een gedragsprobleem. In hoeverre zijn mensen bereid anders met afval om te gaan?
‘Die bereidheid is groot. Veel mensen in Carrefour hadden wel degelijk in de gaten dat het verbranden of dumpen van afval niet ideaal was. Maar er waren simpelweg geen alternatieven. Die zijn er nu wel, en mensen zijn daar heel blij mee. Je ziet nu al de resultaten: het is schoner op de straten en er is minder luchtvervuiling. Daarnaast zijn de mensen heel blij met de werkgelegenheid die het project oplevert voor jonge mensen.’
Haïti heeft met veel uitdagingen te maken: armoede, corruptie en natuurgeweld. Daar bovenop komt klimaatverandering. Wat merkt Haïti daar nu al van?
‘We hebben de laatste vijf jaar te maken met droogtes, wat grote invloed heeft op de landbouw en dus ook op de voedselvoorziening. Daarnaast neemt de heftigheid van natuurrampen toe. Er waren altijd al met regelmaat orkanen, maar ze worden heftiger qua impact. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de enorme verwoesting die orkaan Matthew in 2016 aanrichtte.’
Jonge mensen zijn hongerig naar verandering en ik zie bij hen ook de moed om op te staan en zich uit te spreken tegen onrecht.
Ook is het regelmatig onrustig op Haïti. Kun je iets vertellen over de recente protesten?
‘De protesten komen voort uit ongenoegen over de president wiens termijn in januari 2021 afliep. Maar hij wilde niet vertrekken, omdat hij vond dat hij nog recht had op een extra jaar (hij was in 2015 gekozen, maar kwam vanwege onderzoek naar fraude pas in 2016 aan de macht, red.). Veel inwoners zijn niet blij met deze president en willen van hem af, dus dat ongenoegen werd geuit in demonstraties.’
Had dit ook gevolgen voor de programma’s van Tearfund?
‘Sommige programma’s, zoals het afvalmanagement programma in Carrefour, hebben wat vertraging opgelopen. Omdat het afgelegen ligt, moet je door een gevaarlijk gebied heen, de zogenaamde ‘red zone’. Tijdens de recente onlusten was het te gevaarlijk om hier door heen te reizen.’
Als je met zoveel uitdagingen wordt geconfronteerd: wat houdt jou op de been?
‘Als christen heb je altijd reden om hoopvol te zijn. Bovendien zie ik om me heen zoveel bereidheid om stappen te zetten. Vooral bij jonge mensen. Zij zijn hongerig naar verandering en ik zie bij hen ook de moed om op te staan en zich uit te spreken tegen onrecht. En je moet ook niet vergeten: Haïti heeft voor hetere vuren gestaan. Wij zijn de eerste zwarte republiek ter wereld, wij hebben Napoleon verslagen. Er is altijd hoop.’
